Η αναρτητέα πράξη στο Διαδίκτυο του δασαρχείου Λίμνης Ευβοίας έχει ημερομηνία διεξαγωγής του διαγωνισμού για τον καθαρισμό των δρόμων της περιοχής την 3η Αυγούστου 2021. Το δασαρχείο είχε ζητήσει πολύ περισσότερα, αλλά πήρε 24.000 ευρώ και έπρεπε με αυτά τα χρήματα να καθαρίσει τους δρόμους στους οποίους είχαν μαζευτεί μπάζα από την κακοκαιρία Μήδεια, που απαιτούσαν πολύ μεγαλύτερη δαπάνη. Αν διαβάσει κάποιος τη συνολική υλοποίηση των προγραμμάτων στο συγκεκριμένο δασαρχείο, θα δει ότι υλοποίησε προγράμματα συντήρησης δασικών δρόμων και δασών άνω των 80.000 ευρώ πριν από αυτόν τον διαγωνισμό το 2021. Τα 24.000 ευρώ ήταν για καθαρισμούς δρόμων στα όρια του επαρχιακού δικτύου που δεν μπόρεσε να υλοποιήσει ο δήμος και έτσι τους «χρεώθηκε» το δασαρχείο. Ο διαγωνισμός έγινε τελικά 5 ώρες πριν από το ξέσπασμα της καταστροφικής πυρκαγιάς στην Εύβοια. Δεν είχε αποτελέσματα, «καθάρισε» η φωτιά. Το δασαρχείο ζητάει τώρα να μεταφερθούν τα χρήματα για να δημιουργηθούν αντιπλημμυρικά έργα ορεινής κοίτης.
Συμβάσεις με εργολάβους
Αυτά τα έργα, όπως και τα αντιδιαβρωτικά (κορμοδέματα, κορμοπλέγματα), είναι στην πρώτη προτεραιότητα, όχι μόνο στην Εύβοια αλλά και την Αττική. Ηδη στην Εύβοια δύο μεγάλες τεχνικές εταιρείες έχουν αναλάβει την κοπή των παρόδιων καμένων δένδρων που είναι επικίνδυνα για την κυκλοφορία στους δρόμους. Οι εταιρείες αυτές δεν πληρώνονται, το έργο τους είναι προσφορά, ύστερα από παράκληση της κυβέρνησης. Οι συμβάσεις θα γίνουν με τους συνεταιρισμούς των υλοτόμων και των ρητινοκαλλιεργητών. Στην περιοχή του Δήμου Μαντουδίου οι ρητινοπαραγωγοί άρχισαν να εργάζονται ως υπεργολάβοι πριν από την υπογραφή της σύμβασης επί δύο ή τρεις ημέρες έως τα τέλη της περασμένης εβδομάδας, οπότε έκριναν ότι η σύμβαση δεν τους συμφέρει, με αποτέλεσμα να σταματήσουν – τουλάχιστον προσωρινά. O βουλευτής Ευβοίας Σίμος Κεδίκογλου είπε στην «Κ», στο περιθώριο του περιφερειακού συμβουλίου της Στερεάς Ελλάδας που έγινε αυτή την εβδομάδα στα Λουτρά Αιδηψού, ότι «δουλειά υπάρχει για όλους, θα χρειαστούν πάρα πολλά άτομα για τις αποψιλώσεις». Ορισμένοι παράγοντες της περιοχής υπολογίζουν ότι έως και 700 άτομα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στις εργασίες αυτές. Ο πρόεδρος των ρητινοκαλλιεργητών Βαγγέλης Γεωργαντζής είχε επισημάνει αμέσως μετά τη φωτιά στην «Κ» ότι «οι κορμοί πρέπει να μείνουν στο δάσος χωρίς να πουληθούν για ξύλα». Οι εργοληπτικές εταιρείες δεν έχουν ακόμα ασχοληθεί με τον όγκο των καμένων που βρίσκονται μέσα στο δάσος (οι συζητήσεις και οι συμβάσεις αφορούν τα παρόδια καμένα).
Ειδικά στον Δήμο Μαντουδίου υπάρχει σύνδεση από ένα μέρος του πληθυσμού της ανάληψης του έργου αυτού από τις εταιρείες, με την περίφημη ιστορία των αδειών για τις ανεμογεννήτριες (να σημειωθεί ότι η πυρκαγιά άρχισε από ένα εντελώς διαφορετικό σημείο του ορεινού όγκου σε σχέση με τις άδειες των ανεμογεννητριών). Από την παρέμβαση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη συζήτηση στη Βουλή μέχρι και τη συζήτηση στο περιφερειακό συμβούλιο, όλες οι πολιτικές δυνάμεις συμφωνούν ότι στον ορεινό όγκο της Εύβοιας πρέπει να ακολουθήσει αναδάσωση μόνο εκεί που είναι αδύνατη η φυσική αναγέννηση.
Συνεργείο καθαρίζει τα παρόδια καμένα στη Βαρυμπόμπη.
Ταυτόχρονα με την αποψίλωση, όπου χρειάζεται, δρομολογούνται από το υπουργείο Περιβάλλοντος έργα της ορεινής κοίτης. Τα πρώτα είναι ευθύνη των δασαρχείων: για παράδειγμα, το δασαρχείο Λίμνης θα συμβληθεί με τη ΔΕΗ και τους συνεταιρισμούς υλοτόμων για τα έργα ορεινής κοίτης. Πάνω από τα Ψαχνά, στο Κοντοδεσπότι, μετά τη φωτιά του 2019 το δασαρχείο χρειάστηκε σχεδόν δύο χρόνια για να ολοκληρώσει τα αντιδιαβρωτικά έργα.
Οταν τα αντιπλημμυρικά βρίσκονται εκτός του δάσους και αφορούν περιοχές έξω από τους ορεινούς όγκους, γίνεται λόγος για πεδινή κοίτη. Για αυτές τις κοίτες είναι αρμόδια η περιφέρεια. Ο δήμαρχος Μασαπίων Γιώργος Ψαθάς λέει ότι παρά το γεγονός πως έγινε ό,τι ήταν ανθρωπίνως δυνατό να πάνε χέρι χέρι τα έγγραφα, τώρα θα κατασκευαστούν οκτώ μικρά φράγματα στα καμένα πάνω από τα Ψαχνά, με έναν διαγωνισμό 500.000 ευρώ. Σύμφωνα με τον αντιπεριφερειάρχη Γ. Κελαδίτη, συνολικά για έργα ορεινής κοίτης θα διατεθούν περίπου 25 εκατ. ευρώ και για έργα πεδινής κοίτης κάπου 22 εκατ., μαζί με έργα στερέωσης γεφυρών και δρόμων. Χωριστά χρήματα θα διαθέσουν οι δήμοι για αντιπλημμυρικά στους αστικούς ιστούς τους. Με μια κουβέντα, Περιφέρεια Κεντρικής Ελλάδας, δήμοι και κεντρική κυβέρνηση επιχειρούν να προλάβουν τις βροχές «του πρώτου φθινοπώρου». Καθώς ειδικοί πηγαινοέρχονται στην Ιστιαία για να προλάβουν αυτές ακριβώς τις βροχές, ο δήμαρχός της Γιάννης Κοντζιάς μάς θύμισε –στο περιθώριο του περιφερειακού συμβουλίου αυτή την εβδομάδα– την πλημμύρα του 1990 (είχε ξανακαεί η περιοχή), όπου τα μισά νερά ήρθαν από την καμένη περιοχή και τα άλλα μισά από μια περιοχή που δεν είχε καεί, αλλά οι όγκοι του νερού ήταν τόσο μεγάλοι που δεν ήταν δυνατόν να συγκρατηθούν. Με αυτόν τον εφιάλτη ζουν και σήμερα στην Εύβοια.
Οι αρμοδιότητες
Στην έξοδο της Ιπποκρατείου Πολιτείας μια μπουλντόζα μεγάλου ομίλου κατασκευών θρυμματίζει καμένους κορμούς και εκείνη την ώρα μπαίνει στο οικόπεδο ένα αγροτικό αυτοκίνητο.
Ο οδηγός Δημήτρης Ν. ρωτάει τον επικεφαλής της εργολαβίας αν έχουν συνεννοηθεί με τον ιδιοκτήτη του οικοπέδου (είναι ο ίδιος) πριν το καθαρίσουν. Το πρόβλημα είναι συχνό και πιο κάτω στη Βαρυμπόμπη, όπου υπάρχουν ιδιωτικές ιδιοκτησίες στο δάσος, αλλά λύθηκε με ΦΕΚ που δίνει δικαίωμα στους δήμους να κάνουν αυτού του είδους την αποψίλωση. Ο Σπύρος Βρεττός, δήμαρχος Αχαρνών, στον δήμο του οποίου υπάγεται η Βαρυμπόμπη, λέει στην «Κ» ότι «το θέμα αυτό είναι υπαρκτό αλλά λυμένο».
Σε όλο το μήκος και το πλάτος της Βαρυμπόμπης δουλεύουν εργολάβοι σε έναν ιδιότυπο αγώνα δρόμου με τον χρόνο για να προλάβουν τα πρωτοβρόχια. Και εδώ, όπως και στην Εύβοια, υπάρχουν τα αντιπλημμυρικά – αντιδιαβρωτικά έργα της ορεινής κοίτης για τα οποία έχει ευθύνη το υπουργείο Περιβάλλοντος και εκείνα της πεδινής κοίτης για τα οποία την ευθύνη έχει η Περιφέρεια. Πιο κάτω στην Κηφισιά, ο δήμαρχος Γιώργος Θωμάκος θεωρεί ότι η φωτιά είναι ευκαιρία για να αποκατασταθεί η ισορροπία που διαταράχθηκε ήδη από την κακοκαιρία Μήδεια. «Οπου χρειαστεί να γίνει αναδάσωση θα φυτέψουμε είδη ανθεκτικά, όπως βελανιδιές, πλατάνια και κουτσουπιές. Τα μόνα δένδρα που δεν κάηκαν στο ρέμα της Χελιδονούς στις Αδάμες είναι τα πλατάνια. Στα πρανή του ρέματος θα πάμε για φυσική αναγέννηση. Ο,τι μπορεί να κάνει η φυσική αναγέννηση του δάσους θα γίνει, εμείς θα συμπληρώσουμε εκεί που δεν γίνεται αλλιώς».
Αποζημιώσεις
Υπάρχουν διαφόρων ειδών αποζημιώσεις. Τα λεγόμενα 600άρια (άμεση βοήθεια) και η βοήθεια για οικοσκευή, που μοιράζεται από τους ΟΤΑ και προέρχεται από κονδύλια του υπουργείου Εσωτερικών. Στα Ψαχνά, που υπέφεραν πέρυσι από τις πλημμύρες, διένειμαν γρήγορα αυτά τα κονδύλια (κάπου 15 εκατ. στο σύνολο). Η ροή έγινε λίγο πιο αργή μετά την καταστροφή στην Καρδίτσα, καθώς οι δικαιούχοι εκεί ήταν πολύ περισσότεροι και οι ανάγκες μεγαλύτερες. Εκεί που τα πράγματα προχωρούν πολύ πιο αργά είναι στην αναπλήρωση των εργαλείων παραγωγής. Κατ’ αρχήν αποζημιώνονται κατά προτεραιότητα oι κατ’ επάγγελμα αγρότες και σύμφωνα με τις δηλώσεις που έχουν κάνει για τον αριθμό των ζώων ή των δένδρων. Οι επιτροπές επίσης μπορούν να κάνουν εκτιμήσεις. Οι σχετικές αποζημιώσεις από τις πλημμύρες δεν έχουν δοθεί ακόμα. Οπου δεν υπάρχουν άδειες για τη συγκεκριμένη δραστηριότητα αποζημιώνονται με μια εικαζόμενη ελάχιστη δαπάνη (de minimis) ή με βάση προσωρινές άδειες δραστηριότητας.
