Ομιλία στο σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών με τίτλο: «Μεταρρύθμιση του θεσμικού πλαισίου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης - Εμβάθυνση της Δημοκρατίας - Ενίσχυση της Συμμετοχής - Βελτίωση της οικονομικής και αναπτυξιακής λειτουργίας των ΟΤΑ [Πρόγραμμα "ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ Ι"] -
Ρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό του πλαισίου οργάνωσης και λειτουργίας των ΦΟ.ΔΣ.Α - Ρυθμίσεις για την αποτελεσματικότερη, ταχύτερη και ενιαία άσκηση των αρμοδιοτήτων σχετικά με την απονομή ιθαγένειας και την πολιτογράφηση - Λοιπές διατάξεις αρμοδιότητας ΥΠΕΣ» Κύριε Υπουργέ, Κυρίες και κύριοι βουλευτές, Σήμερα συζητάμε τη μεταρρύθμιση του θεσμικού πλαισίου της τοπικής αυτοδιοίκησης. Αξίζει, όμως, τον κόπο να αναφερθούμε σε κάποια που ακούστηκαν, όχι μόνο σήμερα, αλλά και όλες τις προηγούμενες μέρες σχετικά με αυτό το νομοσχέδιο. Ακούστηκε, για παράδειγμα, ότι στο τεχνικό πρόγραμμα, όπως αυτό αναφέρεται στο υπό συζήτηση νομοσχέδιο, θα υπάρξει πιο εύκολα η συναλλαγή με εργολάβους. Εδώ πραγματικά είναι να τεράστιο ζήτημα που θα πρέπει να δούμε, πως ο ένας κάνει καλύτερη συμφωνία, πάρα οι πολλοί. Δηλαδή, οι πολλοί να καθίσουν να συζητήσουν, να συνεργαστούν και να βγάλουν αποτέλεσμα. Αυτό είναι εντελώς παράλογο και ακούστηκαν πάρα πολλές λαθροχειρίες πάνω σε αυτό και μάλιστα επικαλούμενοι ότι όλοι εμείς δεν έχουμε περάσει από την τοπική αυτοδιοίκηση και γι' αυτό υποστηρίζουμε την απλή αναλογική και το παρόν νομοσχέδιο. Αυτό τι δείχνει; Πρώτον, δείχνει την έλλειψη σοβαρών επιχειρημάτων απέναντι σε αυτό το νομοσχέδιο. Δεύτερον, δείχνει μια αμηχανία και έναν φόβο στη δημιουργία συνεργασιών, που μπορούν γίνουν στο χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης και όχι μόνο. Κάτι άλλο βασικό που ακούστηκε από πολλούς, αλλά αξίζει να αναφερθεί είναι ότι η Ν.Δ., η οποία λέει διάφορα, δεν προχώρησε ποτέ διαχρονικά σε μια μεταρρύθμιση τόσο στο κράτος όσο και στην τοπική αυτοδιοίκηση. Γιατί; Σαφώς αυτό έχει δικαιολογία ότι πάντοτε ήθελε τη τοπική αυτοδιοίκηση σαν ουρά του κεντρικού κράτους, με τις πελατειακές σχέσεις που είχε χτίσει πάνω σε αυτό, για να ελέγχει σε ένα συγκεντρωτικό μοντέλο όλη τη λειτουργία του κράτους. Άρα, λοιπόν, οι κραυγές περί περισσότερης δημοκρατίας που έχει το δημαρχοκεντρικό και συγκεντρωτικό μοντέλο, που σήμερα υπάρχει, νομίζω ότι εύκολα απαντώνται. Αυτό το νομοσχέδιο είναι αποτέλεσμα ενός μακροχρόνιου διαλόγου με όλους τους φορείς, όχι μόνο μέσα από την Επιτροπή, η οποία είχε συσταθεί το 2016, με ειδική νομοθετική διάταξη, αλλά, αν θυμάμαι καλά, και σε τέσσερα συνέδρια ΚΕ.ΔΕ., ΚΕ.ΠΕ, ένα στο Βόλο, ένα στα Γιάννενα και δύο στην Αθήνα, είχαν συζητηθεί αυτά τα πράγματα και μάλιστα κατά τη διάρκεια των συνεδρίων, αυτοί που καλούν σε παραίτηση πολλούς υπουργούς αλλά και την κυβέρνηση, είχαν υποσχεθεί ότι θα καταλήξουν σε μία πρόταση νόμου, όπου θα αντιπαρατεθεί στο δικό μας σχέδιο νόμου. Φυσικά δεν το είδαμε και φυσικά ήταν πάλι αυτές οι κορόνες, οι οποίες δημιουργούνται, όπως είπα πριν, από την έλλειψη θέσεων. Θα ήθελα, λοιπόν, πριν αξιολογήσουμε την παρέμβαση του «ΚΛΕΙΣΘΕΝΗ Ι» να καθορίσουμε και μια βασική ιεράρχηση τη δική μας προτεραιότητα. Ο κεντρικός μας στόχος ήταν και παραμένει η αποκέντρωση των δημόσιων πολιτικών, με δεδομένη την απόλυτη σύγχυση που επικρατεί λόγω της αλληλοεπικάλυψης αρμοδιοτήτων μεταξύ υπουργείων, που άπτονται των λειτουργιών της τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτου και δεύτερου βαθμού. Εδώ είναι το περίεργο, ότι μας εγκαλεί, κ. Βορίδης, γιατί υπάρχει αυτό το φαινόμενο σήμερα στη διοίκηση; Αλήθεια, γιατί υπάρχει; Πραγματικά, είναι μια καλή ερώτηση. Θεωρώ ότι το νομοσχέδιο αυτό στον πυρήνα του είναι με τρεις λέξεις, περισσότερη δημοκρατία, λόγο στην κοινωνία, λόγο στον δημοτικό σύμβουλο, γιατί από τα 36 χρόνια και παραπάνω παρουσίας μου στην τοπική αυτοδιοίκηση είδα σε πολλές θητείας δημοτικών συμβουλίων, πολλούς δημοτικούς συμβούλους να μην έχουν εκφράσει άποψη ούτε μια φορά, αλλά καλύπτονταν πάντα από τον δήμαρχο. Αν αυτό πραγματικά λέγεται συμμετοχή στις αποφάσεις των δημοτικών συμβουλίων, λέγεται δημοκρατικός διάλογος κ.λπ. ας το συνεχίσουν, αλλά όχι εμείς. Για να δούμε, όμως, τι θέλουμε να κάνουμε, πρέπει να δούμε τι έχουμε και τι θέλουμε να διορθώσουμε. Το προηγούμενο νομοθετικό πλαίσιο, ο νόμος 3852/2010, ο «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ», παρά τις κάποιες θετικές ρυθμίσεις που είχε, δεν κατάφερε και δεν λειτούργησε τελικά, δυστυχώς, συνέπεσε και με τη μεγάλη οικονομική κρίση που πέρασε η πατρίδα μας τα τελευταία χρόνια με αποτέλεσμα η δημοσιονομική περιστολή των δαπανών του Κράτους να επηρεάσει και την τοπική αυτοδιοίκηση αφού ανήκει στους πυλώνες της διοίκησης. Όφειλε και εκείνη να εναρμονιστεί με τις συνθήκες δημοσιονομικής περιστολής. Επιπλέον ο «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ» αποδείχτηκε και απολύτως δυσλειτουργικός, αφού προϋπόθεση για την υλοποίησή ήταν πλήθος Προεδρικών Διαταγμάτων. Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, Έχουμε επανειλημμένα πει και το είπα και προηγουμένως, τι είχε ο «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ» και που διαφωνούμε. Στην αντιδημοκρατική και συγκεντρωτική λειτουργία του, το υπερπλειοψηφικό εκλογικό του σύστημα, στον δημαρχοκεντρικό χαρακτήρα που οδήγησε στην εγκατάλειψη της προσπάθειας να καλλιεργηθεί μια κουλτούρα συναινέσεων, δεν επέτρεψε την, όλο και μεγαλύτερη, έκφραση των δυνάμεων που εκπροσωπούνται με την ουσιαστικότερη συμμετοχή των συμβούλων στα πεπραγμένα των Δήμων και έτσι, αφυδάτωσε την δημοκρατία και εν τέλει στην απουσία θεσμών ουσιαστικής κοινωνικής συμμετοχής. Εδώ, θα ήθελα να πω, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ στα τρεισήμισι χρόνια, γιατί ακούστηκε «τι κάνατε στα τρεισήμισι χρόνια», από τον εισηγητή της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης. Τι κάναμε; Θα πω ότι στο περίφημο πολυνομοσχέδιο, που ψηφίστηκε το προηγούμενο καλοκαίρι, ή ακόμα από τις μεταρρυθμίσεις που ξεκίνησαν από το παράλληλο πρόγραμμα, αλλάξαμε το θεσμικό πλαίσιο του ΔΕΥΑ που ήταν ένας πολύ καλός νόμος, του 1980 όμως, που έπρεπε να επικαιροποιηθεί. Είδαμε θέματα προσωπικού και ζητήματα υγείας και ασφάλειας στην εργασία. Εδώ θα ήθελα να πώ κάτι παραπάνω, αλλά θα τα πούμε στην Ολομέλεια. Την αποκατάσταση του ρόλου της καταστατικής θέσης των αιρετών. Εδώ, θα πρέπει να αναφέρουμε επίσης, ότι για πρώτη φορά, ενώ σταματήσαμε την αιμορραγία των εσόδων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, που υπήρχε στα χρόνια 2014-2015, περίπου 60% με 65% στους ΚΑΠ και πρώην ΣΑΤΑ. Φέτος, το 2018, ήταν περίπου μια αύξηση του 5% και με τα δύο προγράμματα, ΦΙΛΟΔΗΜΟΣ 1 και 2, αλλά και με τις ληξιπρόθεσμες οφειλές και με το πρόγραμμα ΑΞΙΑ έχουμε σε περιφερειακούς δήμους, το τονίζω πολλές φορές, αύξηση των εσόδων τους κατά 50% με 60%. Αυτό, είναι ένα ζήτημα, το οποίο πραγματικά και εάν δούμε και τους εργαζόμενους στον τομέα καθαριότητας, που προσλήφθηκαν για πρώτη φορά στην τελευταία δεκαετία, αυτό δεν το λες και τίποτα στο χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Τώρα, τι προβλέπει το νέο νομοσχέδιο; Την κορυφαία αλλαγή του εκλογικού συστήματος. Δηλαδή, την εφαρμογή της απλής αναλογικής. Αλλαγή που συνιστά μια αναγκαία δημοκρατική τομή και είναι απολύτως συμβατή με τις προγραμματικές δεσμεύσεις της κυβέρνησης μας. Μια αλλαγή, που στον πυρήνα της είναι ουσιαστικότερη και με περισσότερη δημοκρατία. Όσον αφορά όλη αυτή τη φιλολογία της αντιπολίτευσης περί ακυβερνησίας, θα έλεγα, ότι αυτό δείχνει στην πραγματικότητα, φόβο για τις εργασίες και τη δημιουργία συναινέσεων. Τη διαμόρφωση μιας νέας κατηγοριοποίησης των Δήμων, απαραίτητη για να δούμε το νέο τρόπο κατανομής των ΚΑΠ. Την αφαίρεση του ελέγχου νομιμότητας από τις σημερινές αποκεντρωμένες διοικήσεις και τη δημιουργία μιας αυτόματης υπηρεσίας ελέγχου της νομιμότητας των αποφάσεων του Υπουργείου Εσωτερικών. Εδώ θα πρέπει να πούμε, και αυτό είναι σημαντικό, πολλές φορές, σε αυτές τις υπηρεσίες δεν γινόταν έλεγχος νομιμότητας, αλλά σκοπιμότητας. Αυτό, για πάρα πολλούς από εμάς που είχαν ασχοληθεί στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, ήταν ένας βραχνάς. Υπάρχουν πολλά ακόμα που πρέπει να αναφέρω. Όμως δεν θα τα αναφέρω, γιατί έχουμε και τις υπόλοιπες μέρες. Απλώς, θα καταλήξω με ένα. Ότι είναι ευκαιρία σήμερα, για όλους αυτούς και αναφέρομαι στο ΚΚΕ, που χρόνια ολόκληρα, σαν βασική τους προγραμματική θέση είχαν, την απλή αναλογική, την καλύτερη αντιπροσώπευση και ένα πιο ευέλικτο σχήμα στο χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αυτό θυμάμαι τουλάχιστον εγώ, είναι ευκαιρία, σήμερα, να αποδείξουν στη πράξη, ότι σε αυτό συμβαδίζουμε. Δεν έχουμε την ίδια απαίτηση από τη Ν.Δ., γιατί ποτέ δεν μας το είχε δείξει. Ευχαριστώ.
